W przypadku rozpoznania epizodu depresji, obecnie zalecanymi postępowaniami pierwszego wyboru są psychoterapia lub farmakoterapia lub terapia skojarzona obu metod. W przypadku farmakoterapii powszechnie dysponujemy lekami działającymi na receptory serotoninergiczne, dopaminergiczne, noradrenergiczne oraz lekami zwiększającymi ilość neurotransmiterów w szczelinach synaptycznych – między komórkami nerwowymi. W wyniku badań i długich obserwacji, okazało się, że za efekt przeciwdepresyjny nie odpowiada samo zwiększenie neurotransmiterów takich jak serotonina, noradrenalina czy dopamina, lecz to co dzieje się później z naszym układem nerwowym.
Na przykładzie najpowszechniej stosowanych leków przeciwdepresyjnych czyli grupy SSRI (selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny) widzimy, iż poziom neurotransmitera wzrasta w zasadzie już na początku leczenia, jednak efekt przeciwdepresyjny pojawia się po kilku tygodniach! Z czego to wynika w takim razie??
Okazuje się, że aktywacja poszczególnych receptorów powoduje pobudzenie komórek nerwowych do tworzenia nowych połączeń między sobą czyli neurogenezy i synaptogenezy. Zjawiska synaptogenezy i neurogenezy zaczyna się dopiero po kilku tygodniach i najprawdopodobniej to one powoduje, że nasz nastrój się poprawia i wracamy do działania jak przed zachorowaniem.
Mimo tego wspólnego zadania, leki przeciwdepresyjne różnią się od siebie i mogą mieć inną skuteczność, inne działania niepożądane, inne przeciwwskazania do stosowana, inne pozytywne efekty poboczne (np.: efekt nasenny, uspokajający, aktywizujący itd.). Te cechy dodatkowe wpływają na decyzje lekarza o doborze leku.
Obecnie dostępne są też inne metody leczenia niż klasyczne leki przeciwdepresyjne. Bardzo dużą skutecznością w zaburzeniach depresyjnych ma elektroterapia czyli zastosowanie zabiegu elektrowstrząsów. Najnowszym osiągnięciem jest jednak wprowadzenie leków psychodelicznych, których efekt terapeutyczny jest szybszy niż klasycznych leków. W Polsce mamy prowadzony program z użyciem esketaminy w formie donosowej. Obserwacje dotyczące tej metody są cały czas przedmiotem badań i analiz, jednak efekty póki co są całkiem obiecujące.
